Licht en beeld

Kees heeft een relatiegeschenk gekregen. Het is een doorzichtig, plastic kaartje ter grootte
van een PIN-pas of creditcard. Het kaartje is zo gemaakt, dat het als een lens werkt.
Om het kaartje als een lens te laten werken, is het op een speciale manier gevormd.
Hieronder is dat in een dwarsdoorsnede schematisch vergroot weergegeven.

Hieronder is drie keer een stralengang van twee evenwijdig invallende lichtstralen door het kaartje getekend.

In welke van deze tekeningen is de breking door het kaartje juist aangegeven?
1. in tekening A
2. in tekening B
3. in tekening C
Claudette heeft een fototoestel, waarbij ze zelf het diafragma, de sluitertijd en de afstand moet instellen.
In de dierentuin wil Claudette een tijger fotograferen. De tijger bevindt zich op enkele meters afstand.
Het toestel is nog ingesteld op een zeer grote afstand. Claudette blijft op dezelfde plaats staan en stelt het toestel op de juiste wijze in.
Welke afstand wordt daarbij vergroot?
1. de afstand tussen de lens en de film
2. de brandpuntsafstand van de lens
3. de voorwerpsafstand
Claudette heeft een fototoestel, waarbij ze zelf het diafragma, de sluitertijd en de afstand moet instellen.
In de dierentuin wil Claudette een tijger fotograferen. De tijger bevindt zich op enkele meters afstand.
Het toestel is nog ingesteld op een zeer grote afstand. Claudette blijft op dezelfde plaats staan en stelt het toestel op de juiste wijze in. Er ontstaat nu op de film een scherp beeld van de tijger.
Dit beeld is
1. reëel en omgekeerd.
2. reëel en rechtopstaand.
3. virtueel en omgekeerd.
4. virtueel en rechtopstaand.
Claudette heeft een fototoestel, waarbij ze zelf het diafragma, de sluitertijd en de afstand moet instellen. In de dierentuin wil Claudette een tijger fotograferen. De tijger bevindt zich op enkele meters afstand. Het toestel is nog ingesteld op een zeer grote afstand. Claudette blijft op dezelfde plaats staan en stelt het toestel op de juiste wijze in.
Het is in de kooi van de tijger vrij donker.
Welke aanpassingen in het fototoestel zijn mogelijk om de hoeveelheid licht op de film te vergroten?
1. opening van het diafragma kleiner
  sluitertijd korter
2. opening van het diafragma kleiner
  sluitertijd hetzelfde
3. opening van het diafragma hetzelfde
  sluitertijd korter
4. opening van het diafragma groter
  sluitertijd langer
Het is bij het varen belangrijk om op tijd gewaarschuwd te worden voor ondiepten en obstakels.Tegenwoordig worden er echoloden ontwikkeld, die vooruit kijken. Alle echoloden werken volgens hetzelfde principe: een transducer (zender + ontvanger) die door de romp van een schip steekt, zendt een signaal uit en ontvangt het weerkaatste signaal.
Met wat voor soort signaal werkt een echolood?
1. geluid
2. licht
3. infrarood straling
4. ultraviolet straling
Tijdens een practicumles schakelt Thijs de lamp van een lichtkastje in. Er zit een bolle lens in het kastje. Hij ziet dat de lichtbundel die uit het kastje komt niet evenwijdig is.

Wat voor soort lichtbundel komt er uit het kastje?
1. een convergente bundel
2. een diffuse bundel
3. een divergente bundel
Als Thijs de lamp goed heeft ingesteld, laat hij de evenwijdige bundel door een blok glas gaan.

In welke van de tekeningen is de lichtbundel door het blok glas juist getekend?
1. in tekening A
2. in tekening B
3. in tekening C
Op de bodem van een bak met water ligt een dubbeltje. Het oog ziet dit dubbeltje.

Welke lichtstraal tussen het dubbeltje en het oog is juist?
1. straal A
2. straal B
3. straal C
4. straal D
Bij de reis van de Apollo-11 zijn er speciale prisma’s op de maan geplaatst. Met behulp van deze prisma’s kan de afstand tussen de aarde en de maan nauwkeurig worden bepaald. Daarvoor wordt gebruik gemaakt van een lichtstraal uit een laser, die naar de maan wordt gezonden. De lichtstraal keert terug door het gebruik van een prisma. Sommige zijvlakken van zo’n prisma werken als een perfecte spiegel. Daardoor wordt de lichtstraal in het prisma teruggekaatst. In figuur 3 is vier keer een stralengang getekend.

Welke stralengang is juist?
1. stralengang A
2. stralengang B
3. stralengang C
4. stralengang D
Sietske is bijziend en heeft daarom een bril.
Welke soort lenzen zitten er in Sietskes bril?
1. negatieve lenzen
2. positieve lenzen
3. Dat hangt ervan af hoe sterk bijziend Sietske is.
Bij een proefwerk moet Jasper een convergente lichtbundel tekenen.

Heeft Jasper een convergente lichtbundel getekend?
1. ja
2. Nee, hij heeft een divergente lichtbundel getekend.
3. Dat kun je zo niet zien, want Jasper heeft de richting van de lichtstralen niet aangegeven.
Met behulp van een practicumopstelling maakt Pascal een scherpe afbeelding van een dia op een scherm.

Pascal vindt het beeld te klein. Hij wil een groter scherp beeld op het scherm maken. Daarvoor moet hij de onderlinge afstanden veranderen.
Wat is juist?
1. afstand dia - lens : kleiner maken
  afstand scherm - lens : kleiner maken
2. afstand dia - lens : kleiner maken
  afstand scherm - lens : gelijk houden
3. afstand dia - lens : kleiner maken
  afstand scherm - lens : groter maken
4. afstand dia - lens : gelijk houden
  afstand scherm - lens : groter maken
5. afstand dia - lens : groter maken
  afstand scherm - lens : kleiner maken
6. afstand dia - lens : groter maken
  afstand scherm - lens : groter maken
Een lichtstraal valt door een glasplaat.

Hoe zal de lichtstraal verder gaan?
1. volgens straal A
2. volgens straal B
3. volgens straal C
4. volgens straal D
5. volgens straal E
Inge kijkt naar de Euromast. Er ontstaat een beeld van deze toren op het netvlies van haar oog.
Is het beeld van de Euromast op het netvlies rechtop of omgekeerd?
Is het beeld reëel of virtueel?
1. rechtop en reëel
2. rechtop en virtueel
3. omgekeerd en reëel
4. omgekeerd en virtueel
Inge kijkt naar de Euromast. Er ontstaat een beeld van deze toren op het netvlies van haar oog.
Is het beeld van de Euromast op het netvlies verkleind, op ware grootte of vergroot?
1. verkleind
2. op ware grootte
3. vergroot
Inge kijkt naar de Euromast. Er ontstaat een beeld van deze toren op het netvlies van haar oog.
Inge kijkt daarna op een kaart van Rotterdam om te zien waar ze staat.
Wat gebeurt daarbij met haar ooglens?
1. Haar ooglens wordt minder bol.
2. Niets, haar ooglens verandert niet.
3. Haar ooglens wordt boller.
Henk heeft een zaklamp uit zijn vaders soldatentijd gekregen. Het is bij zo’n lamp niet de bedoeling dat de lichtbundel in de verte door de vijand te zien is. Er is dan ook voor gezorgd dat er een scherp begrensde bundel uit de zaklamp komt.

Wat voor soort lichtbundel komt er uit de zaklamp?
1. een convergente lichtbundel
2. een evenwijdige lichtbundel
3. een divergente lichtbundel
Henk heeft een zaklamp uit zijn vaders soldatentijd gekregen. Het is bij zo’n lamp niet de bedoeling dat de lichtbundel in de verte door de vijand te zien is. Er is dan ook voor gezorgd dat er een scherp begrensde bundel uit de zaklamp komt.

De lichtvlek die op de grond ontstaat, wordt door de soldaat zelf gezien.
1. absorptie
2. diffuse terugkaatsing
3. doorlating
4. spiegelende terugkaatsing
Wanneer ‘s nachts een kaart gelezen moet worden, gebruikt men rood licht. De bundel wit licht wordt rood gemaakt door een stuk rood doorzichtig plastic voor de lens te schuiven. Hieronder staan twee uitspraken over de manier waarop het rode licht ontstaat.
1 De bundel is rood omdat het plastic vooral het rode licht absorbeert.
2 De bundel is rood omdat het plastic vooral het rode licht doorlaat.
Welke van deze uitspraken is of zijn juist?
1. geen van beide
2. alleen 1
3. alleen 2
In de volgende figuur zie je een schaduw op de vloer en de wand (de dikke lijn). Deze schaduw ontstaat omdat zich achter de man een lamp bevindt.

Waar bevindt de lamp zich?
1. plaats A
2. plaats B
3. plaats C
4. plaats D
5. plaats E
In de volgende figuur zie je een schaduw op de vloer en de wand (de dikke lijn). Deze schaduw ontstaat omdat zich achter de man een lamp bevindt.

Wat voor een soort bundel komt er uit de lamp?
1. convergent
2. divergent
3. evenwijdig
In de volgende figuur zie je een schaduw op de vloer en de wand (de dikke lijn). Deze schaduw ontstaat omdat zich achter de man een lamp bevindt.

Het licht dat uit de lamp komt is rood.
Wat is de kleur van de schaduw?
1. groen
2. rood
3. zwart
Wanneer het voorwerp dichterbij komt moet de sterkte van de lens veranderen.
Hoe noem je dit veranderen van de sterkte van de lens?
1. absorberen
2. accommoderen
3. convergeren
4. divergeren
Paula moet een spreekbeurt houden over de werking van het oog. Ze komt in een tijdschrift een doorsnedetekening van het oog tegen.

Z
e wil aan haar klasgenoten de werking van het oog uitleggen. Ze maakt een
schematische tekening van een oog dat een scherp beeld vormt van een voorwerp.
In onderstaande figuur zie je vier schematische tekeningen.

Welke tekening is juist?
1. tekening A
2. tekening B
3. tekening C
4. tekening D
Hieronder staat een schematische tekening van een oog van Marjon, met de lichtbundel die vanuit punt P in haar oog valt.

De ooglens van Marjon is volledig geaccommodeerd. Toch ziet ze niet scherp, want haar ooglens convergeert het licht te weinig. Hieronder staan vier tekeningen van een oog. Daarin zijn de lichtstralen voor en achter de ooglens getekend.

Welke tekening geeft de situatie van het oog van Marjon weer?
1. tekening A
2. tekening B
3. tekening C
4. tekening D
Marjon zit examen te maken. Ze kijkt eerst naar haar examenopgaven en daarna naar de klok, die ver weg aan de muur van de gymzaal hangt.
Hoe verandert dan haar ooglens?
1. De ooglens wordt boller.
2. De ooglens wordt minder bol.
3. De ooglens verandert niet.
In de figuur hieronder is de uitschuifcamera schematisch weergegeven. Het beeld wordt gevormd op het rechterzijvlak (achterwand) van de rechterdoos. Een fotograaf wil een foto maken van een deel van een boom. De uitschuifcamera bevindt zich op korte afstand van de boom.

In de figuur is de afstand tussen de lens en de achterwand van de camera aangegeven.
Hoe noemen we deze afstand?
1. beeldafstand
2. brandpuntafstand
3. voorwerpsafstand
Een uitschuifcamera wordt op een bepaalde afstand van een boom geplaatst. De fotograaf wil nu een scherpe afbeelding op de achterwand krijgen. Zie hieronder.

Welke afbeelding zal er op de achterwand te zien zijn?
1. afbeelding A
2. afbeelding B
3. afbeelding C
4. afbeelding D
Een jongen heeft een apparaat gemaakt waarmee hij over een schutting kan kijken. Zie de foto hieronder. Er is ook een doorsnede van het apparaat getekend.

Boven in het apparaat zit een spiegel. Die is getekend in de figuur. De spiegel die onder in het apparaat zit, is niet getekend.
Tussen welke punten moet deze spiegel worden aangebracht?
1. 1 en 2
2. 1 en 4
3. 2 en 3
4. 2 en 4
Hieronder staan drie tekeningen.

In welke tekening is het spiegelbeeld juist weergegeven?
1. in tekening A
2. in tekening B
3. in tekening C
Edward en Marc doen een proefje. Ze laten een bundel wit zonlicht door een prisma schijnen. Ze projecteren het licht dat uit het prisma komt op een witte muur. Ze zien dan de kleuren van de regenboog.
Welke kleur komt niet voor in de kleuren van de regenboog?
1. blauw
2. bruin
3. geel
4. groen
Edward en Marc doen een proefje. Ze laten een bundel wit zonlicht door een prisma schijnen. Ze projecteren het licht dat uit het prisma komt op een witte muur. Ze zien dan de kleuren van de regenboog. Even later laten ze een bundel wit zonlicht door een rood filter schijnen. Het licht is nu rood. Het rode licht dat uit het filter komt, laten ze op een blauw voorwerp schijnen. Het voorwerp bevindt zich in een donkere ruimte.
Hoe ziet het voorwerp er nu uit?
1. blauw
2. rood
3. zwart